Informacje dla Skiperów samodzielnie czarterujących i prowadzących jachty oraz mające wpływ na bezpieczeństwo i zadowolenie z rejsu.
Poniżej przedstawiam przydatne, wybrane informacje dla początkujących Skiperów, i nie tylko, samodzielnie czarterujących i prowadzących jachty.
Czyli co warto zrobić, żeby właściwie przygotować się do rejsu, zwiększyć poziom bezpieczeństwa i zadowolenia całej Załogi z rejsu.
PRZED REJSEM
✓ Planowanie rejsu – dobór terminu, miejsca żeglugi i jachtu.
Zdobyć wystarczającą wiedzę na temat stopnia trudności akwenu, optymalnych terminów do żeglugi w danym miejscu, warunków meteorologicznych i realnie ocenić umiejętności i doświadczenia Skipera oraz Załogi.
Wtedy też można dokonać wyboru optymalnego dla nas jachtu. Znacznie łatwiej będzie podjąć decyzję np. czy jacht jednokadłubowy czy katamaran. Są rejony w których katamarany nie do końca się sprawdzają, a w innych sprawują się świetnie.
✓ Umowa Czarteru
Zapoznać się dokładnie z tzw. Ogólnymi Warunkami Czarteru (General Charter Conditions) otrzymanymi od Wynajmującego jacht (firmy od której na miejscu czarterujemy jacht) – to właśnie te warunki są obowiązujące. Jeżeli czarterujemy za granicą Warunki Czarteru są w języku danego kraju (najczęściej również tłumaczone na wersję angielskiej).
Czasami Agenci Czarterowi dla ułatwienia polskim Skiperom przedstawiają swoje ogólne warunki czarteru w języku polskim. Trzeba mieć świadomość, że jest to materiał tylko informacyjny, a obowiązujące formalnie i prawnie są Warunki Czarteru sporządzone przez Wynajmującego jacht, które później podpisuje Czarterujący jacht.
Właśnie z tą Umową warto dokładnie się zapoznać i sprawdzić m.in.:
- czy są w umowie wpisane ograniczenia dot. rejonu żeglugi,
- czy są ograniczenie max. siły wiatru przy której dopuszczalne jest wychodzenie w morze,
- czy dopuszczalna jest żegluga w nocy,
- szczególne zobowiązania skipera (Czarterującego) wobec Wynajmującego jacht,
- zasady i sposoby płatności kaucji na miejscu (przy dużych kaucjach upewnić się czy jest możliwość rozdzielenia kaucji na kilka kart),
- jakie prawa mamy gdy jacht nie będzie przygotowany przez Wynajmującego na czas,
- jaki jest zakres ubezpieczenia jachtu,
- zasady zgłaszania ew. szkód lub wypadku,
- kiedy najpóźniej powinniśmy być w marinie na zakończenie rejsu.
Nawet, jeżeli nie jest to wymagane Warunkami Czarteru, zapoznać Załogę z ich zapisami co najmniej w zakresie dotyczącym Załogi.
✓ Dziennik Jachtowy
Przygotować i zabrać ze sobą swój Dziennik Jachtowy.
Na jachtach czarterowanych rzadko prowadzone są dzienniki jachtowe przypisane dla konkretnego jachtu.
Zachęcam do prowadzenia Dziennika Jachtowego nawet, jeżeli Warunki Czarteru nie narzucają takiego obowiązku.
Jest to m.in. element dobrej praktyki morskiej mogący w sytuacjach awaryjnych mieć wpływ na bezpieczeństwo żeglugi.
Dodatkowo po zakończonym Rejsie jest to wspaniała pamiątka, gdzie udokumentowany mamy przebieg całego rejsu.
✓ Prognozy Pogody
Rozeznać i zapisać najlepsze źródła prognozy pogody dla danego rejonu oraz godziny nadawania lub aktualizacji – internet, UKF, telefon, radio, prognozy przez e-mail, sms.
Zapoznać się z typowymi warunkami meteorologicznym panującym w obszarze naszej żeglugi : przeważające kierunki wiatrów, anomalia pogodowe, specyficzne wiatry czy zjawiska występujące w danym rejonie.
✓ Trasa rejsu
Pomimo, iż ostateczny przebieg trasy naszego rejsu zależy od łaskawości Neptuna, zachęcam do zaplanowania całej trasy rejsu, z wcześniejszym rozeznaniem ciekawych miejsc postoju.
W planowaniu istotne jest, aby założyć planowaną średnią prędkość naszego jachtu, uwzględniając jego faktyczne możliwości – jeżeli jeszcze nie mamy doświadczenia w tej dziedzinie lepiej założyć trochę mniejsze przebiegi dobowe niż nam się wydaje.
W planowaniu trasy warto mieć ew. rezerwę czasową na niesprzyjające warunki pogodowe.
Rozeznać atrakcje turystyczne w rejonie naszej żeglugi i uwzględnić w planowanej trasie rejsu.
W rejonach egzotycznych, zapoznać się z obowiązującymi zwyczajami, obowiązującymi zasadami tak, żeby z szacunkiem i zrozumieniem dla odmienności poznawać inne kultury i nie narażać się niepotrzebnie na nieprzyjemne sytuacje.
Rozpoznać w swoim akwenie, opcjonalne bezpieczne miejsca schronienia dla trudnych warunków pogodowych, uwzględniając również kierunki wiatrów nietypowe dla danego akwenu.
✓ Nawigacja
Warto wziąć ze sobą niezależną swoją nawigację np. w telefonie, tablecie lub komputerze, z pobranymi mapami dla naszego rejonu żeglugi.
Jest wiele opcji – ja przez wiele lat, do tej pory, używałem Navionics. Niestety ostatnio Navionics zmienił dosyć mocno polityke cenową, na niekorzyść użytkowników, tak więc warto poszukać też innych możliwości.
Dzięki temu mamy dodatkowy zestaw GPS do nawigacji, co daje spokój duszy w przypadku awarii plotera jachtowego.
Wcześniej warto zaznaczyć waypointy, planowane miejsca postoju i ewentualne bezpieczne miejsca schronienia w trudnych warunkach.
Plotery na jachtach czarterowych są przeróżnych firm, a ich obsługa nie zawsze jest intuicyjna. Zdarza się, że np. tygodniowy rejs okazuje się zbyt krótki, żeby skiper, przy tylu innych atrakcjach wokół, w pełni rozeznał sposób obsługi i możliwości plotera jachtowego. Często przekazujący jacht też nie mają wiedzy nawet o podstawowych funkcjach plotera.
I wtedy z pomocą przychodzi nasz własny dobrze znany i sprawdzony osobisty program nawigacyjny, który w takich sytuacjach może się stać naszym podstawowym narzędziem nawigacyjnym.
✓ Rozkład alarmowy
Przygotować i wziąć ze sobą Rozkład alarmowy (w wersji papierowej) dopasowany do ilości osób w Załodze i opisujący funkcje i sposób postępowania w sytuacjach alarmowych.
✓ Rozkład Wacht
Jeżeli planujemy pływać w układzie wachtowym, opracować przed rejsem i zabrać ze sobą rozkład wacht dopasowany do ilości osób, charakteru rejsu i akwenu.
✓ Spotkanie przedrejsowe
Wszyscy mają sporo różnych obowiązków i jest to coraz trudniejsze, ale jeżeli jest możliwość, warto się spotkać z całą Załogą.
Oprócz spotkania towarzyskiego jest to dobra okazja do rozpoczęcia budowania zgranego zespołu, a to bezpośrednio wpływa na późniejsze zadowolenie Załogi z rejsu.
Omówić wszystkie sprawy organizacyjne, zorientować się w oczekiwaniach i wyobrażeniach Załogi, odpowiedzieć na pytania, jeżeli to możliwe przydzielić funkcje.
Wszystko to pozwoli lepiej przygotować się do rejsu zarówno Kapitanowi jak i Załodze.
✓ Check List
Zrobić swoją check listę czyli przypominajkę wszystkich ważnych rzeczy do zabrania i spraw do załatwienia wraz z podstawowymi informacjami przydatnymi w trakcie rejsu.
W TRAKCIE REJSU
Po przybyciu do mariny i przed wypłynięciem na morze
✓ Odbiór jachtu- check in
Jeżeli nie chcemy aby kaucja została potrącona lub zabrana w całości nie z naszej winy warto m.in. dokładnie i spokojnie sprawdzić stan jachtu i jego wyposażenia podczas tzw. check in.
Nie ulegać presji osoby przekazującej nam jacht i zachęcającej do jak najszybszego dokonania odbioru jachtu.
Zrobić dużo zdjęć zewnątrz i wewnątrz jachtu.
Dokładnie sprawdzić listę wyposażenia przekazaną przez czarterującego, zaznaczyć wszystkie braki i uszkodzenia.
Ponieważ jachtowe listy wyposażenia są różne i nie zawsze zawierają wszystkie istotne dla nas elementy warto dodatkowo mieć swoja listę wg której sprawdzamy jacht. Dla zainteresowanych przelałem ją na papier i udostępniam pod wdzięczną nazwą „Osobista Check-in Lista”
Ja najczęściej sprawdzam jacht wg swojej ”procedury” i jak ją zakończę dopiero wtedy wypełniam oryginalną Listę wyposażenia jachtu, z zaznaczeniem ew. braków lub uwag.
Po zakończonym odbiorze jachtu
- Umieścić w widocznym miejscu rozkład alarmowy, rozkład wacht.
- Wypełnić pierwszą stronę Dziennika Jachtowego, udostępnić i zapoznać oficerów wachtowych z zasadami prowadzenia Dziennika.
- Zrobić spotkanie z całą Załogą dla omówienia wszystkich istotnych spraw związanych z rejsem i bezpieczeństwem na jachcie.
Jeżeli prognoza pogody nie gwarantuje spokojnej żeglugi wszystkie poniższe punkty zrealizować przed wypłynięciem na morze. W innym przypadku, jeżeli chcemy jak najszybciej wypłynąć, można część spraw (nie mających bezpośredniego wpływu na bezpieczeństwo) omówić zaraz po wypłynięciu na morze.
- Przydzielić funkcje na jachcie i osoby do poszczególnych wacht.
- Uzgodnić z Załogą zasady obowiązujące na jachcie dot. np. zasad współpracy, wzajemnej pomocy, wspólnych posiłków, pełnienia wacht, wspólnej kasy jachtowej itp.
- Omówić zasady bezpieczeństwa obowiązujące na jachcie – zawsze jedna ręka dla jachtu, chodzenie na ugiętych nogach. Każdy powinien ubrać i dopasować do siebie i zapoznać się z obsługą kamizelek ratunkowych, przymierzyć i dopasować do siebie pasy bezpieczeństwa. Od tej pory będą to ich osobiste środki ratunkowe. Omówić zasady używania kamizelek i pasów.
- Zobowiązać wszystkich do zapoznania się z rozkładem alarmowym.
- Zapoznać załogę z obsługą tratwy ratunkowej, zewnętrznego koła ratunkowego, wskazać gdzie znajdują się środki pirotechniczne i jak je obsługiwać, omówić funkcję i obsługę EPiRB, przeszkolić co najmniej jedną osobę z podstawowych zasad obsługi UKF i wzywania pomocy.
- Zapoznać załogę z jachtem jego wyposażeniem podstawowymi zasadami bezpiecznej obsługi jachtu – w tym praca na odbijaczach, bezpieczna praca na kabestanach, knagach, bezpieczna i skuteczna praca na cumach, praca na kotwicy.
- Jeżeli warunki pozwalają w pierwszym dniu omówić i przećwiczyć z Załogą Alarm ”Człowiek za burtą”. Omówić zasady postępowania, zarówno załogi wykonującej Alarm Człowiek za burtą, jak również zasady zachowania człowieka, który wypadł za burtę.
- Wypełniać regularnie Dziennik Jachtowy.
- Dziennik Silnika – szczególnie w rejsach gdzie pływa się dużo na silniku możemy w ten sposób kontrolować, ile faktycznie zużyliśmy paliwa i ocenić jakie jest faktyczne średnie zużycie paliwa dla naszego jachtu. Opieranie się tylko na wskaźniku paliwa (który może być niesprawny) nie zawsze jest pewnym rozwiązaniem. Może się okazać, że w najmniej oczekiwanym momencie, w trudnych warunkach, kończy się nam paliwo pomimo, iż wskaźnik pokazuje jeszcze np. połowę zbiornika.
I co równie ważne – cieszyć się żeglugą po morzu, wspólnym spędzaniem czasu, zwiedzaniem ciekawych miejsc na lądzie, eksplorowaniem świata podwodnego, poznawać nowych ludzi i zwyczaje w odwiedzanych miejscach, delektować się lokalną kuchnią, poznawać swoje mocne strony i skutecznie zmierzać się ze swoimi słabościami zawsze z uśmiechem na twarzy.
✓ Check -out
Warto zadbać, żebyśmy dostali oficjalny podpisany dokument potwierdzający zdanie jachtu „check-out” bez zastrzeżeń lub z jednoznacznym opisaniem uwag – może się okazać to jedynym dokumentem, na który możemy się powołać, gdyby kaucja nie chciała wrócić na nasze konto.
Ostatnio zwrot kaucji na kartę wydłużany jest nawet do kilkunastu dni. Dlatego warto poprosić firmę czarterową (na miejscu przy zdawaniu jachtu) o dowód polecenia odblokowania kaucji z karty, w dniu podpisania check-out